Oud-diplomaat F. Springer (pseudoniem voor Carel Jan Schneider, 1932-2011) stond erom bekend de wereld die hij zo goed kende vanwege zijn professionele activiteiten, graag te gebruiken als achtergrond voor zijn literaire werk. Zo ook in Bandoeng-Bandung. De novelle gaat tegelijkertijd terug op zijn vroegste jeugd in het voormalige Nederlands-Indië. Springer publiceerde het boek in 1993. Nu is het ook als luisterboek verkrijgbaar, voorgelezen door de broer van de auteur, Eric Schneider. Schneider is een geroemd toneelacteur, met een lange staat van dienst, en dus ervaring. En dat komt aardig van pas bij het verklanken van de wereld die Springer opriep.
In Bandoeng-Bandung komen we terecht bij Chris Regensberg, een opzijgeschoven politicus die als laatste geste mee mag op handelsmissie naar Indonesië, zijn geboorteland, waar hij tevens in het jappenkamp gezeten had. Hoewel hij van plan was om zijn memoires te schrijven, stemt hij toch in met de reis. Zijn echtgenote gaat mee. Terwijl zij zich ginder met vriendinnen amuseert met het bekijken van tempels en monumenten, bezoekt Regensberg recepties en bijeenkomsten allerhande. Uiteindelijk maakt hij met zijn vrouw een reisje naar Bandoeng, de stad uit zijn jeugd. Zijn onwil om zich over te geven aan herinneringen ten spijt, wordt hij toch geconfronteerd met zijn verleden, en wel op dusdanige manier dat het zijn hele bewustzijn gaat overnemen. Schneider weet op meeslepende wijze de luisteraar mee te nemen in het verhaal. De hoogdravende, pretentieuze politici, de oude Indonesiërs met hun ouderwetse Nederlandse woordenschat en zinswendingen, we zien ze helder voor ogen bij het beluisteren van de verhalen zoals die worden voorgelezen. Hoewel je de toonkunstenaar in eerste instantie wil aanmanen zich met minder omhaal over te geven aan het verhaal, duurt het toch niet al te lang voor je je als luisteraar eveneens volledig overgeeft aan de besloten wereld van Regensberg. De stem van Schneider doet je vergeten dat het gaat om een voorgelezen novelle. Als Bandoeng-Bandung door een hele club acteurs ten gehore zou zijn gebracht, zouden ze het vast niet beter hebben gedaan dan Eric Schneider in zijn eentje. Via stembuigingen en intonaties allerhande weet hij de karakters van de verschillende personages raak te typeren, namen en expliciet vermelde titels worden overbodig. Dat je via de novelle inmiddels ouderwetse Indische termen zoals ‘soesah’ opnieuw tegenkomt, is natuurlijk de verdienste van de auteur, de Indische tongval die erbij hoort is een bonus die we moeten koesteren, binnenkort is er niemand meer die het nog kan navertellen. [Marjan Bex]

Luisterversie van het gelijknamige boek*, voorgelezen door Eric Schneider, acteur, regisseur, toneelschrijver, beeldend kunstenaar en broer van de auteur. In de titel heeft Springer het verschil tussen vroeger en nu teruggebracht tot een verschil in spelling. Simpeler en duidelijker samenvatting van zijn verhaal is nauwelijks denkbaar. In deze novelle gaat een keiharde ex-politicus met een handelsdelegatie naar Indonesië. De man zijn bestaan is precies op dat ogenblik op een keerpunt beland, de minister-president heeft hem laten vallen, maar een ministerpost beloofd. Herinneringen aan Indonesië heeft hij nauwelijks; hij heeft ze verdrongen. Dat blijkt al gauw en in de loop van het verhaal komt er steeds meer bij hem boven, zoveel dat hij zich met deze nieuwe invulling van zijn verleden een heel ander, ontdooider, gevoeliger mens gaat voelen. Springer zou Springer niet zijn als hij het plot niet sterk, en dramatisch, in elkaar had gestoken en in zijn stijl, vooral ook in de gesprekken, heel wat ironie en humor had gestopt. Deze verteltoon is het noodzakelijk complement van een emotionerende inhoud: hevige gevoelens worden het best overgedragen wanneer ze wat getemperd beschreven worden.